En we noemen het… ‘in de zwaan’

Luthers diaconaal bureau in de Rivierenbuurt krijgt een naam

Het winkelpandje Maasstraat 148 in de Amsterdamse Rivierenbuurt is sinds 1997 het bureau van de lutherse diaconie. De grote witte zwaan in de etalage aan de Maasstraat herinnert aan het diaconale verleden: deze zwaan stond op het voormalig luthers weeshuis aan de Weteringschans.

De diaconie werkt anno 2011 met ruim tachtig diakenen en andere vrijwilligers en het diaconaal bureau aan de Maasstraat is de plek van actie, overleg en ondersteuning. Het woord ‘bureau’ dekt de lading eigenlijk niet meer. Het hart van diaconie is dat mensen mensen nodig hebben en dat mensen gekend worden, een naam krijgen. Dan is het logisch dat de broedplek voor dit werk ook een naam krijgt.

Diaconaal werker Judith van den Berg-Meelis overhandigt
mw. Diny Vermeulen een schaar om de nieuwe naam
van het Diaconaal Bureau te onthullen. (Foto Wietske Otter)

In de afgelopen maanden hebben we daarom iedereen die binnen liep om suggesties gevraagd. Er kwamen zoveel ideeën binnen dat we moeiteloos tien bureaus met een nieuwe naam zouden kunnen openen. Tijdens het jaarlijks Diaconaal Pinkstercafé op 14 juni 2011 werd door buurvrouw en oud-bewoner van het Weeshuis mw. Diny Vermeulen de naam van het bureau onthuld: ‘In de zwaan’.

Na het doorknippen van het lint
verschijnt de naam 'in de zwaan'. (Foto Wietske Otter)

Waarom een zwaan? De zwaan in onze etalage is inmiddels een landmark in de Rivierenbuurt. Voorbijlopende kinderen trekken hun ouders mee naar de zwaan. Soms worden er zelfs kleine zwaantjes, ook wel eendjes en pas zelfs een konijntje, gebracht om er bij te zetten. In de Rivierenbuurt is een zwaan natuurlijk ook prima op zijn plek. En we vinden het een mooi symbool van duurzaamheid. Voor lutheranen heeft de zwaan echter ook een diepere betekenis. Dat zie je bijvoorbeeld aan veel lutherse kerkgebouwen. Op de toren staat geen kruis of haan, maar een zwaan. Bijvoorbeeld op de Maarten Luther Kerk aan de Dintelstraat, maar ook op de Augustanakerk aan de Erasmusgracht en de Ronde Lutherse Kerk aan de Singel.
Dit symbool gaat terug tot het jaar 1415 toen de Tsjechische hervormer Jan Hus – Hus betekent letterlijk gans – als ketter ter dood werd veroordeeld. Volgens de legende heeft hij, liggend op de brandstapel, gezegd: ‘Thans braadt gij een gans, maar over honderd jaar komt er een zwaan, die jullie niet te pakken zullen krijgen’. De zwaan verwijst naar kerkhervormer Maarten Luther (1483-1546). Luther werd op prenten en munten afgebeeld met een zwaan. In het logo van de lutherse gemeente Amsterdam is het vuur van Hus en van Pinksteren terug te vinden, en rijst uit de vlam de zwaan op.

‘In de zwaan’: een toepasselijke naam voor het luthers diaconaal bureau. Na de onthulling werd in het Luthertuintje van de Maarten Luther Kerk een wijntje gedronken en klonk uit een oude koffergrammofoon ‘Het Zwanenmeer’ van Tsjaikovski.

Hanne Wilzing.